สภาผู้แทนราษฎร ผ่านร่างกฎหมายเวนคืนฯ หวังเพิ่มความเป็นธรรมให้กับผู้มีสิทธิ์รับค่าทดแทน

        การประชุมสภาผู้แทนราษฎร ที่มีนายไชยา  พรหมา รองประธานสภาผู้แทนราษฎร คนที่หนึ่ง ทำหน้าที่ประธานการประชุม โดยมีวาระพิจารณาร่างพระราชบัญญัติ (พ.ร.บ.) ว่าด้วยการเวนคืนและการได้มาซึ่งอสังหาริมทรัพย์ (ฉบับที่ ..) พ.ศ. .... ซึ่งคณะกรรมาธิการ (กมธ.) วิสามัญพิจารณาเสร็จแล้ว โดยร่างกฎหมายฉบับนี้ได้ผ่านวาระรับหลักการแล้ว และในการประชุมวันนี้เป็นการพิจารณาในวาระ 2 เรียงตามลำดับมาตรา และวาระ 3 คือ ลงมติทั้งฉบับ

        รศ.นพ.เชิดชัย  ตันติศิรินทร์ กมธ. และที่ปรึกษา กมธ. กล่าวชี้แจงว่า ร่างกฎหมายฉบับนี้เป็นการแก้ไขเพิ่มเติม พ.ร.บ.ว่าด้วยการเวนคืนและการได้มาซึ่งอสังหาริมทรัพย์ พ.ศ.2562 ซึ่งเป็นกฎหมายที่ใช้บังคับในปัจจุบัน โดยสาเหตุหลักของการแก้ไขเพื่อให้สอดคล้องกับคำวินิจฉัยของศาลรัฐธรรมนูญที่ระบุว่ามาตรา 37 แห่ง พ.ร.บ.ว่าด้วยการเวนคืนอสังหาริมทรัพย์ พ.ศ. 2530 ที่กำหนดให้การร้องขอรับเงินค่าทดแทนที่วางไว้จะต้องร้องขอภายใน 10 ปี นับแต่วันที่วางเงิน และหากไม่มาร้องขอเงินจะตกเป็นของแผ่นดิน นั้น ขัดหรือแย้งต่อมาตรา 26 วรรค 1 ของรัฐธรรมนูญ นอกจากนี้ การแก้ไขเพิ่มเติมยังรวมถึงการปรับปรุงบทบัญญัติบางมาตราที่ยังไม่สอดคล้องกับการบังคับใช้ในทางปฏิบัติ เพื่อให้เจ้าหน้าที่สามารถนำมาบังคับใช้ได้คล่องตัวยิ่งขึ้น สำหรับร่างกฎหมายฉบับนี้ มีทั้งหมด 10 มาตรา มีสาระสำคัญที่มุ่งเน้นการเพิ่มความเป็นธรรมและอำนวยความสะดวกแก่ประชาชน ได้แก่ 1. การขยายเวลากำหนดราคา โดยแก้ไขเพิ่มเติมให้อำนาจรัฐมนตรีผู้รักษาการตาม พ.ร.บ. พระราชกฤษฎีกา กำหนดเขตที่ดินที่จะเวนคืน สามารถอนุมัติให้ขยายเวลากำหนดราคาอสังหาริมทรัพย์เบื้องต้นของคณะกรรมการตามมาตรา 19 ได้ 2. การจัดการทรัพย์สินที่รื้อถอน โดยกำหนดให้เจ้าหน้าที่มีหน้าที่แจ้งให้เจ้าของทรัพย์สินมารับทรัพย์สินที่เจ้าหน้าที่รื้อถอนคืนไปภายในระยะเวลาที่กำหนด และให้อำนาจเจ้าหน้าที่ในการขายทรัพย์สินที่รื้อถอนนั้น แล้วนำเงินส่งคืนแก่เจ้าของทรัพย์สินได้ 3. การถอนเงินค่าทดแทน โดยกำหนดให้เจ้าหน้าที่มีหน้าที่ถอนเงินค่าทดแทนที่วางไว้ต่อศาล หรือสำนักงานวางทรัพย์ หรือฝากไว้กับธนาคารออมสิน เพื่อส่งคืนคลัง เมื่อผู้มีสิทธิ์ไม่มารับเองภายในระยะเวลาที่กำหนด โดยไม่เป็นการตัดสิทธิ์ ของผู้มีสิทธิ์ได้รับเงินค่าทดแทนที่จะยื่นคำร้องขอรับเงินคืนในภายหลังที่พ้นระยะเวลาที่กำหนด 4. สิทธิ์ในการฟ้องคดีและดอกเบี้ย โดยแก้ไขเพิ่มเติมให้ผู้มีสิทธิ์ได้รับเงินค่าทดแทนมีสิทธิ์ฟ้องคดีต่อศาล และมีสิทธิ์ได้รับดอกเบี้ยจากเงินค่าทดแทนด้วย 5. องค์ประกอบคณะกรรมการคืนทรัพย์สิน โดยแก้ไขเพิ่มเติมองค์ประกอบของคณะกรรมการซึ่งทำหน้าที่พิจารณาการคืนอสังหาริมทรัพย์ให้แก่เจ้าของเดิมหรือทายาท เพื่อให้การพิจารณาเป็นไปอย่างคล่องตัวมากยิ่งขึ้น ทั้งนี้ กมธ.วิสามัญ ได้พิจารณาร่างกฎหมายฉบับนี้โดยเห็นว่าบทบัญญัติตามร่างกฎหมายฉบับนี้ที่คณะรัฐมนตรี (ครม.) เสนอมานั้น เกิดประโยชน์ต่อประชาชนดังนั้น จึงไม่มีการแก้ไขเพิ่มเติมจากร่างกฎหมายที่สภาผู้แทนราษฎรได้ลงมติในวาระรับหลักการ

        รศ.นพ.เชิดชัย กล่าวด้วยว่า  กมธ.วิสามัญ เห็นว่าควรมีการพิจารณาปรับปรุงกฎหมายฉบับนี้ในส่วนอื่น ๆ เพิ่มเติมเพื่อให้ประชาชนได้รับความเป็นธรรมมากยิ่งขึ้น แต่เนื่องจากติดเงื่อนไขที่ กมธ.วิสามัญ ไม่สามารถเพิ่มเนื้อหาเกินกว่าหลักการที่กำหนดไว้ในร่างกฎหมายฉบับนี้ได้ จึงได้มีการเพิ่มส่วนของ ข้อสังเกต ทั้งเชิงกฎหมายและเชิงนโยบาย เพื่อให้ ครม. และหน่วยงานที่เกี่ยวข้องได้นำไปพิจารณาดำเนินการและปรับปรุงแก้ไขกฎหมายต่อไป

        ภายหลังที่ประชุมได้พิจารณาร่างกฎหมายฉบับนี้เรียงตามลำดับมาตราอย่างรอบด้านแล้ว ได้ลงมติร่างกฎหมายทั้งฉบับ ผลปรากฏว่า ที่ประชุมสภาผู้แทนราษฎร มีมติเห็นชอบ ร่าง พ.ร.บ. ว่าด้วยการเวนคืนและการได้มาซึ่งอสังหาริมทรัพย์ (ฉบับที่ ..) พ.ศ. .... ด้วยคะแนนเสียงเห็นด้วย 264 เสียง ไม่เห็นด้วย ไม่มี งดออกเสียง 1 เสียง พร้อมทั้งเห็นด้วยกับข้อสังเกตของ กมธ.วิสามัญ ขั้นตอนหลังจากนี้จะส่งร่างกฎหมายไปยังที่ประชุมวุฒิสภา เพื่อพิจารณาตามขั้นตอนต่อไป

ณัฐพล  สงวนทรัพย์  ข่าว/เรียบเรียง