นายพรชัย วิทยเลิศพันธุ์ สมาชิกวุฒิสภา (สว.) ในฐานะสมาชิกรัฐสภา อภิปรายร่างรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย แก้ไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ ..) พ.ศ. .... ต่อที่ประชุมร่วมกันของรัฐสภา โดยระบุว่า ตนสนับสนุนร่างแก้ไขเพิ่มเติมรัฐธรรมนูญทั้ง 3 พรรคการเมือง ได้แก่ พรรคประชาชน พรรคภูมิใจไทย และพรรคเพื่อไทย โดยเปรียบเทียบรัฐธรรมนูญ ปี 2560 เป็นบ้านพิศวง ที่มีปัญหาเชิงโครงสร้างอย่างรุนแรง เนื่องจากมีการออกแบบโครงสร้างอำนาจบิดเบี้ยวผิดหลักการถ่วงดุลอย่างสิ้นเชิง โดยเฉพาะองค์กรอิสระที่มีอำนาจล้นเหลือจนสามารถชี้เป็นชี้ตายอำนาจนิติบัญญัติและบริหารได้ แต่กลับขาดการยึดโยงกับประชาชน ส่งผลให้รัฐบาลที่มาจากการเลือกตั้งตกอยู่ในสภาพไม่สามารถบริหารประเทศได้อย่างมีประสิทธิภาพ อีกทั้ง รัฐธรรมนูญ ปี 2560ฉบับนี้ไม่ใช่รัฐธรรมนูญปราบโกง เพราะดัชนีความโปร่งใสของไทยลดลงต่อเนื่อง โดยการทุจริตเปลี่ยนรูปแบบเป็นการทุจริตเชิงนโยบายและการโกงอำนาจ เปรียบเสมือนติดสัญญาณกันขโมยหน้าประตู แต่เปิดหน้าต่างหลังบ้านให้โจรเข้ามาขนของได้สะดวก ซึ่งไม่ใช่เฉพาะนักการเมืองที่อยากแก้รัฐธรรมนูญ แต่เป็นประชาชนที่ออกมาเรียกร้องการเปลี่ยนแปลงมากที่สุด เห็นได้จากการรวบรวมลายเซ็นของประชาชนหลายครั้งตั้งแต่ปี 2563-2566 ที่มีผู้เข้าร่วมเกิน 100,000-200,000 รายชื่อ นับเป็นรัฐธรรมนูญฉบับแรกและฉบับเดียวในประวัติศาสตร์ที่มีความพยายามแก้ไขโดยภาคประชาชนจำนวนมหาศาลและหลายครั้งขนาดนี้
นายพรชัย ยังได้วิเคราะห์เปรียบเทียบพิมพ์เขียวสภาร่างรัฐธรรมนูญ (ส.ส.ร.) ทั้ง 3 พรรค ใน 4 มิติสำคัญ ได้แก่ ด้านความโปร่งใสและยุติธรรม ร่างพรรคประชาชนมีความโปร่งใสสูงสุด เนื่องจากสภาร่างรัฐธรรมนูญและสภาที่ปรึกษามาจากการเลือกตั้งโดยตรงทั้งหมด ขณะที่ร่างพรรคภูมิใจไทยเสี่ยงต่อการแทรกแซงและการจัดตั้งจากรัฐสภาได้ง่ายที่สุด/ ด้านการมีส่วนร่วมของประชาชน ร่างพรรคประชาชนให้ประชาชนเป็นผู้เล่นหลักตั้งแต่ต้นจนจบ ในขณะที่ร่างพรรคภูมิใจไทยแทบตัดบทบาทประชาชนออกไป เหลือเพียงการรอทำประชามติในตอนท้าย/ ด้านคุณภาพและความเป็นตัวแทน ร่างพรรคประชาชนสร้างสมดุลระหว่างผู้เชี่ยวชาญและตัวแทนพื้นที่ ส่วนร่างพรรคเพื่อไทยเน้นความหลากหลายของกลุ่มอาชีพ แต่สัดส่วนที่ยึดโยงกับประชาชนโดยตรงอาจน้อยลง และด้านความรับผิดชอบ ร่างพรรคประชาชนรับผิดชอบโดยตรงต่อประชาชนผู้เลือกตั้ง ขณะที่อีก 2 ร่างผูกกับรัฐสภาหรือองค์กรที่เสนอชื่อเป็นหลัก ดังนั้น ทางเลือกที่มีอยู่ในปัจจุบัน คือ ร่างพรรคประชาชนยึดโยงกับประชาชนมากที่สุด ร่างพรรคภูมิใจไทยรวมศูนย์อำนาจไว้ที่รัฐสภา และร่างพรรคเพื่อไทยเป็นการประนีประนอม ตนจึงขอให้รัฐสภาลงมติรับหลักการทั้ง 3 ร่าง เพื่อเปิดประตูบานที่กว้างที่สุดให้ประชาชนได้มีส่วนร่วมเป็นเจ้าของร่างรัฐธรรมนูญฉบับใหม่อย่างแท้จริง โดยเชื่อว่าการสร้างบ้านหลังใหม่ให้มั่นคงและยั่งยืน เจ้าของบ้านต้องมีสิทธิ์เลือกสถาปนิกที่จะมาออกแบบบ้านให้ตัวเอง
อรุณี ตันศักดิ์ดา ข่าว/เรียบเรียง
