โดย
นายฉัตร สุภัทรวณิชย์ ประธานคณะกรรมาธิการ (กมธ.) พัฒนาการเมือง การสื่อสารมวลชน และการมีส่วนร่วมของประชาชน สภาผู้แทนราษฎร พร้อมคณะ แถลงผลการพิจารณาศึกษาการใช้ระบบบริจาคอิเล็กทรอนิกส์ (E - Donation) กับองค์กรทางศาสนา ซึ่งเป็นการติดตามผลจากมติมหาเถรสมาคมครั้งที่ 13/2568 เมื่อเดือนพฤษภาคม 2568 ตามที่สมเด็จพระสังฆราชทรงมีบัญชาให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องดำเนินการจัดระเบียบการบริหารจัดการทรัพย์สินของวัดให้โปร่งใสและมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น
ภายหลัง กมธ.พิจารณาร่วมกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง พบข้อมูลว่า ตั้งแต่วันที่ 1 มกราคม 2569 เป็นต้นไป กรมสรรพากร ได้ประกาศให้การบริจาคให้วัดที่ต้องการนำมาเป็นการลดหย่อนภาษีจะต้องบริจาคผ่านช่องทางอิเล็กทรอนิกส์เท่านั้น
ขณะที่ สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ รายงานตัวเลขล่าสุดว่า วัดในเมืองไทยปัจจุบันมีทั้งหมด 44,428 วัด โดยได้สมัครผ่านธนาคารพาณิชย์ประสานกับกรมสรรพากรเข้าสู่ระบบอิเล็กทรอนิกส์แล้ว 37,991 วัด คิดเป็นสัดส่วนสูงถึง 85-86% แต่ยังคงมีวัดบางส่วนที่ยังไม่ได้เข้าสู่ระบบ โดยเฉพาะวัดขนาดเล็กที่อยู่ห่างไกล หรือวัดที่อยู่ริมจังหวัดข้างกับอีกจังหวัดหนึ่ง ซึ่งอาจมีข้อจำกัดจากกฎระเบียบการเปิดบัญชีธนาคาร ที่ประชุมได้พูดคุยรายละเอียดเพื่อแก้ไขอุปสรรคดังกล่าว ส่วนการจัดทำบัญชีของวัด มีอยู่ 2 ระดับ คือ การจัดทำบัญชีอย่างง่าย - สำหรับวัดทั่วไป จะต้องทำบัญชี 3 เล่ม และการจัดทำบัญชีระดับสูง - สำหรับวัดที่สามารถใช้คอมพิวเตอร์ จะใช้แบบ 6 เล่ม ซึ่งประกอบด้วยบัญชีมาตรฐาน 3 เล่ม และบัญชีแยกประเภทค่าใช้จ่ายอีก 3 เล่ม พร้อมมีความห่วงใยเป็นพิเศษสำหรับวัดเล็ก ที่อาจขาดแคลนบุคคลากร เนื่องจากพระภิกษุสงฆ์และไวยาวัจกรส่วนมากไม่ได้เรียนบัญชีมา อาจเกิดข้อติดขัดในการปฏิบัติ
ด้าน ผู้แทนสมาคมผู้สอบบัญชีในพระบรมราชูปถัมภ์ ชี้แจงว่า ปัจจุบันทางสมาคมมีอาสาสมัคร 300 - 400 คน พร้อมที่จะทำงานร่วมกับสำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติในการกระจายอาสาสมัครเพื่อช่วยวัดต่างๆ ในการจัดทำบัญชีให้ถูกต้อง โดยจะมีการสนับสนุนจากฝั่งศาสนิกชน รวมทั้งได้รับการสนับสนุนจากธนาคารพาณิชย์ทุกแห่งอย่างเต็มที่ อาทิ ธนาคารออมสิน มีโครงการออมสินออม โดยเมื่อออกไปช่วยดำเนินการเปิดระบบจะสนับสนุนอุปกรณ์ต่างๆ ประกอบการรับบริจาค การจัดทำ QR Code ฟรี เพื่อให้วัดสามารถรับบริจาคผ่านระบบอิเล็กทรอนิกส์ได้สะดวก
ประธาน กมธ.กล่าวเพิ่มเติมว่า การบริจาคผ่านช่องทางอิเล็กทรอนิกส์จะเป็นอีกก้าวสำคัญที่ช่วยให้มีความโปร่งใส เพราะเงินที่บริจาคข้ามขั้นตอนการใช้เงินสด ทำให้การทำบัญชีและการที่วัดรับเงินบริจาคมีช่องทางที่ชัดเจนและโปร่งใสขึ้น โดยเฉพาะในการทำบัญชีรายรับรายจ่ายของวัด ซึ่ง กมธ.ขอสนับสนุนและผลักดันให้วัดต่างๆ เข้าสู่ระบบ โดยคาดว่าจำนวนวัดที่เข้าร่วมระบบจะเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง
อรุณี ตันศักดิ์ดา ข่าว/เรียบเรียง
